تماس با منشی وکیل
دراین مقاله سعی شده است که به مراحل تصویب قانون کار کشور و چگونگی تدوین آن و بررسی بعضی از مواد و اصطلاحات موجود در آن همچون تعریف کارگر، کارفرما، کارگاه و…..پرداخته شود و به پاسخ گویی به برخی از سوالات پر تکرار در این زمینه پرداخته شود.
پس همراه با ما گروه وکلا و مشاوران و کارشناسان حقوقی سایت وکیلوند اولین استارتاپ حقوقی ایران تا پایان باشید.
فهرست مطالب
مراحل تصویب قانون کار کشور
قانون کار کشور در سال ۱۳۶۸ شمسی از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. پس از تصویب قانون کار، اختلاف نظرهایی بین شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی در مورد برخی از مواد این قانون به وجود آمد. در پی این اختلافات، مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی‌‌های بیشتر در مورد مواد اختلافی وارد عمل شد که پس از بررسی بر حسب ضرورت در مورد برخی از مواد از مقام معظم رهبری مجوز گرفته شد و در نهایت در سال ۱۳۶۹ شمسی با اصلاح و تتمیم مواد دیگر به تصویب نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید.
تعداد مواد قانون کار
قانون کار دارای ۲۰۳ ماده و ۲۱ تبصره است که پس از تصویب در تاریخ نهم دی ماه سال ۱۳۶۹به منظور اجرای قوانین وضع شده نامه ای با شماره ۲۶۷/۸۸۴۰/ق از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به ریاست جمهور وقت ابلاغ شد.
بررسی چند ماده از قانون کار
بر اساس ماده یک قانون کار چه کسانی مکلف شده اند تا از قانون کار پیروی کنند؟
براساس ماده ۱ موجود دراین قانون، تمامی کارفرمایان، کارگران و فعالان در عرصه‌‌های مختلفی مثل موسسات تولیدی، خدماتی، کشاورزی و صنعتی مکلف شده اند تا از قانون کار پیروی نمایند.
بر اساس ماده ۲ قانون کار ،کارگر چه کسی است ؟
در ماده ۲ قانون برای کارگر تعریف مشخصی در نظر گرفته شده است که بر طبق آن، به افرادی که با هرعنوانی در برابر کار برای کارفرما حق الزحمه، حقوق، دستمزد، سهم و یا سایر مزایا را دریافت میکند کارگر گفته میشود.
تعریف کارفرما طبق ماده ۳ قانون کار
ماده ۳ قانون برای کارفرما تعریف مشخصی در نظر گرفته شده است که بر طبق آن کارفرما افراد حقیقی یا حقوقی هستند که کارگر بنا بر درخواست و حساب وی به ازای دریافت مبلغی به عنوان حق السعی کار میکند. بر اساس قانون کلیه افرادی که در جایگاه مدیر و یا مسئول در کارگاه‌‌ها کار می‌کنند، نماینده کارفرما خواهند بود. بدین‌‌ترتیب در صورت ارائه هر گونه تعهدی از سوی نمایندگان کارفرما به کارگران، کارفرما پاسخگو و مسئول خواهد بود.
تعریف کارگاه طبق قانون کار
ماده ۴ قانون کار به تعریف کارگاه تعلق دارد.
بر اساس این ماده کارگاه به محلی گفته میشود که کارگران بنا به درخواست کارفرما و یا نماینده او در انجا مشغول به فعالیت هستند. موسسات معدنی، موسسات صنعتی، موسسات کشاورزی، موسسات ساختمانی، موسسات‌‌ترابری، موسسات خدماتی، موسسات تولید، موسسات مسافربری و… در این تعریف جای میگیرند. لازم به ذکر است کلیه امکانات و تاسیساتی که به اقتضای کار در کارگاه قرار دارند، جزئی از کارگاه به حساب می‌آیند. لذا نمازخانه، ناهارخوری، شیرخوارگاه، مهدکودک، ورزشگاه، آموزشگاه، حمام، مراکز بسیج، درمانگاه، وسایل نقلیه و… از مواردی هستند که به کارگاه تعلق دارند.
طبقه بندی مشاغل
کارگاه های تولیدی و صنعتی از چه زمانی بایستی نسبت به تهیه طرح طبقه بندی مشاغل اقدام نمایند؟
با توجه به بخشنامه شماره 12096 مورخ 2/9/74 معاونت تنظیم روابط کار وزارت کار و امور اجتماعی و در اجرای ماده 1 آئین نامه اجرایی تبصره 1 ماده (49) قانون کار واحد هایی که از 1/4/1375 به بعد به حد نصاب 50 نفر کارگر یا بیش از آن می رسند، مشمول اجرای طرح می شوند و زمان رسیدن به حد نصاب 50 نفر کارگر، زمان شمول اجرای طرح می باشد.
آیا شرکتهای پیمانکاری نیز ملزم به اجرای طرح طبقه بندی مشاغل می باشند؟
طبق دستورالعمل شماره 61429 مورخ 19/7/83 کلیه پیمانکاران اعم از حقیقی یا حقوقی با هر نوع فعالیت و هر تعداد کارگر مشمول اجرای طرح طبقه بندی مشاغل می باشند.
آیا می توان کارگری را بیش از یک گروه ارتقاء داد؟
در دستورالعمل اجرایی طرحهای طبقه بندی مشاغل محدودیتی از نظر تعداد گروههایی که یک فرد می تواند ارتقاء یابد پیش بینی نشده است به شرط آنکه فرد ذیربط شرایط احراز برای ارتقاء به گروه مورد نظر را داشته باشد.
تنزل شغلی چیست؟
تنزل شغلی کارگر یعنی آنکه کارگر از شغلی که وی تصدی آن را به عهده دارد به شغل دیگری که گروه آن پایین تر است، منصوب گردد.
آیا کارفرما می تواند بعد از اجرای طرح، پرداختهایی که به کارکنان تحت عناوین مختلف نظیر فوق العاده شغل ، بدی آب و هوا و…داشته است را پرداخت نماید؟
مطابق ماده 18 دستورالعمل اجرایی طرحهای طبقه بندی مشاغل پس از اجرای طرح، کلیه پرداختهای که تا قبل از تصویب طرح در ارتباط با شرایط شغلی و به تبع شغل پرداخت می شده است از قبیل حق جذب، سختی کار، فوق العاده شغل و … به دلیل منظور نمودن امتیازها در ارزیابی شغل پرداخت نمی شود، مگر آنکه طبق تبصره 2 ماده مذکور برای مشاغل تخصصی که زمینه آنها در بازار کار با کمبود مواجه است یا مشاغلی که بنا به ماهیت شغل و نوع وظایف و سختی و صعوبت یا شرایط نامساعد محیط کار انگیزه و تمایل برای آنها ضعیف است، با موافقت مدیریت و تصویب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، مزایای تحت عنوان فوق العاده جذب برقرار و پرداخت شود.
مدت زمان کار بر اساس قانون کار
مدت زمانی که یک کارگر یا یک نیرو در ارگان یا شرکت یا موارد دیگر مشغول به کار است، نباید در بیست و چهار ساعت، از هشت ساعت فراتر رود. البته در تبصره هایی که برای این قانون تعریف شده است، استثناهایی هم وجود دارد.
برای نمونه کارفرما می تواند ساعات کاری را در بعضی از روزهای هفته بیشتر و در بعضی روزهای دیگر بیشتر از حد گفته شده تعیین کند. این تبصره فقط در زمانی صادق است که ساعات کاری اشخاص در هفته از 44 ساعت فراتر نرود. هم چنین با استناد به شغل مانند کارهای کشاورزی، کارفرما می تواند ساعات متفاوتی را برای کار کارگران تعیین کند اما حتما شرایط گفته شده باید در آن ها رعایت شوند.
مفید و سودمنو بود👏