این مطلب حقوقی توسط 
وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است. 
فهرست مطالب
مقدمه
خرید و فروش خودرو یکی از رایجترین معاملات در جامعه ماست. اما در سالهای اخیر، تعداد زیادی از مردم قربانی کلاهبرداری در معاملات خودرو شدهاند؛ از سندهای جعلی گرفته تا خودروهای توقیفی و سرقتی. در این مطلب، با زبان ساده و حقوقی به بررسی ابعاد مختلف کلاهبرداری در معاملات خودرو میپردازیم و نکاتی کلیدی برای پیشگیری از این نوع کلاهبرداری را ارائه میدهیم.
کلاهبرداری در معامله خودرو شامل چه مواردی می شود؟
کلاهبرداری یعنی بردن مال دیگری با فریب و نیرنگ. در معاملات خودرو، اگر فروشنده با اطلاعات نادرست،یا مدارک جعلی یا سوءاستفاده از اعتماد خریدار، خودرو را بفروشد و پولی دریافت کند، مرتکب کلاهبرداری شده است.
نمونههای رایج کلاهبرداری در معاملات خودرو
| نوع کلاهبرداری | شرح ماجرا |
|---|---|
| فروش خودرو سرقتی | خودروی دزدی با مدارک جعلی به خریدار فروخته میشود |
| فروش خودرو دارای چک برگشتی یا مهریه | خودرو به نام فروشنده است اما توقیف یا در رهن دادگاه است |
| جعل سند یا قولنامه | قولنامه یا برگ سبز جعلی تنظیم میشود |
| فروش خودرو با مشخصات متفاوت | فروشنده مشخصات واقعی خودرو را پنهان میکند (مثلاً تصادفی بودن) |
| فروش چندباره خودرو | فروش یک خودرو به چند نفر با قراردادهای مختلف |
مهمترین مواد قانونی مرتبط با کلاهبرداری در معاملات خودرو
| ماده قانونی | شرح ماده |
|---|---|
| ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری | هرکس از طریق وسایل متقلبانه، مال غیر را ببرد، به حبس از یک تا هفت سال و رد مال محکوم میشود. |
| ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) | در صورتی که کسی مالی را به امانت بگیرد و آن را به ضرر مالک تصاحب کند، مرتکب خیانت در امانت شده است. |
| ماده ۱۹۰ قانون مدنی | صحت هر معامله نیاز به قصد، رضایت، اهلیت، موضوع معین و مشروع بودن جهت دارد. |
| ماده ۲۱۹ قانون مدنی | قراردادهایی که طبق قانون تنظیم شده باشند، لازمالاجرا هستند، مگر اینکه فسخ یا ابطال شوند. |
چه زمانی معامله خودرو کلاهبرداری محسوب میشود؟
اگر فروشنده هنگام معامله:
-
اطلاعات نادرست یا خلاف واقع بدهد
-
سندی جعلی ارائه کند
-
خودرو را با نیت فریب و بدون اطلاع از مشکلات حقوقی بفروشد
-
یا معامله را با نیرنگ انجام دهد
در این حالت، جرم کلاهبرداری محقق میشود و با شکایت خریدار، فروشنده میتواند تحت تعقیب کیفری قرار بگیرد.
تفاوت اشتباه ساده با کلاهبرداری چیست؟
گاهی فروشنده بدون سوءنیت، برخی مشکلات خودرو را نمیداند؛ این حالت معمولاً اشتباه در معامله است و با فسخ قرارداد یا مطالبه خسارت قابل پیگیری است، اما کلاهبرداری نیست.
برای اثبات کلاهبرداری باید عنصر فریب عمدی وجود داشته باشد.
چه اقداماتی قبل از خرید خودرو انجام دهیم؟
برای جلوگیری از افتادن در دام کلاهبرداری، این نکات را رعایت کنید:
✅ پیش از معامله:
-
استعلام پلاک از سامانه راهور
-
بررسی سند رسمی خودرو و تطابق با کارت ملی فروشنده
-
استعلام از سامانه ثبت اسناد برای توقیفی یا رهنی نبودن خودرو
-
مشاهده و تطبیق شماره موتور و شاسی
-
بررسی سوابق تصادف و بیمه از بیمه مرکزی
✅ هنگام تنظیم قرارداد:
-
عقد قرارداد در محضر رسمی یا دفتر اسناد
-
ذکر دقیق مشخصات خودرو، قیمت، شرایط پرداخت، زمان تحویل و انتقال سند
-
گرفتن امضای دو شاهد معتبر
-
پرداخت وجه فقط با رسید بانکی و نه نقدی
✅ پس از معامله:
-
پیگیری سریع انتقال سند رسمی
-
تعویض پلاک ظرف ۳ روز کاری
-
پیگیری بیمه و کارت خودرو جدید
اگر قربانی کلاهبرداری شدیم چه کنیم؟
اگر متوجه شدید که در دام کلاهبرداری افتادهاید:
-
بلافاصله شکایت کیفری تنظیم و در دادسرای محل وقوع جرم ثبت کنید.
-
ادله و مدارک مانند قرارداد، رسید و پیامها را ارائه دهید.
-
برای توقیف اموال یا خودرو، درخواست قرار تأمین خواسته بدهید.
-
برای بازگشت وجه، میتوان همزمان دعوی حقوقی استرداد وجه را نیز مطرح کرد.
✍️ توصیه وکیل: بهتر است در همان مراحل اولیه با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا مراحل قانونی بهدرستی طی شود و احتمال بازگشت پول یا خودرو بیشتر شود.
پرسش پرتکرار کاربران
❓ اگر خودرو را از نمایشگاه ماشین با قولنامه عادی خریده باشم و بعداً معلوم شود خودرو توقیفی بوده، چه میتوان کرد؟
پاسخ آقای حسن اسماعیلی، وکیل پایه یک دادگستری:
اگر خودرو در زمان معامله در توقیف بوده و فروشنده این موضوع را پنهان کرده باشد، این عمل فریب و سوءنیت محسوب میشود و میتواند مشمول جرم کلاهبرداری باشد. شما میتوانید با ارائه مستندات، شکایت کیفری تنظیم کنید.
اگر قولنامه به صورت رسمی در محضر تنظیم نشده باشد، اثبات حقوقی آن سختتر است، اما اگر شاهد و رسید وجود داشته باشد، همچنان قابل پیگیری خواهد بود. مشورت با وکیل در این موارد بسیار حیاتی است.
نتیجهگیری
در معاملات خودرو یک خطر جدی است، اما با دقت و رعایت نکات کلاهبرداری میتوان از آن پیشگیری کرد. تنظیم قرارداد رسمی، استعلام سوابق خودرو، بررسی مدارک و مشاوره با وکیل، شما را از یک معامله پرخطر نجات میدهد.
چرا مشورت با وکیل اهمیت دارد؟
⚖️ وکیل متخصص نه تنها از قوانین آگاه است، بلکه تجربه عملی در تشخیص موارد مشکوک را دارد. بسیاری از پروندههایی که به ما ارجاع داده میشود، با یک مشاوره ساده قبل از معامله قابل پیشگیری بودهاند.
اگر شما یا اطرافیانتان درگیر پروندهای با چنین موضوعی هستید، مشاوره با یک وکیل متخصص کلاهبرداری میتواند روند قضایی را بسیار بهتر و سریعتر پیش ببرد.
همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، هماکنون میتوانید از طریق چت زنده (دکمه چت) در گوشه پایین سمت راست سایت با ما در ارتباط باشید تا شما را به وکیل مربوطه متصل کنند.
برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید: (ما الان آنلاین هستیم)
پرونده های شاخص موفق وکلای پایه یک دادگستری در گروه وکلای بزرگمهر
برای مشاهده لیست پرونده های موفق گروه وکلای بزرگمهر، به لینک زیر مراجعه کنید:
لیست پرونده های موفق گروه وکلای بزرگمهر💼 نویسنده این مطلب
حسن اسماعیلی
وکیل پایه یک دادگستری با بیش از ۲۰ سال سابقه
کارشناس ارشد حقوق خصوصی
متخصص دعاوی کلاهبرداری، معاملات خودرو و پروندههای حقوقی و کیفری
