این مطلب حقوقی توسط وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است. 

کلاهبرداری اینترنتی در سال های اخیر به یکی از بزرگ ترین دغدغه های کاربران فضای مجازی در ایران تبدیل شده است. هر روز افراد زیادی در شبکه های اجتماعی، سایت های خرید و فروش، اپلیکیشن ها و حتی درگاه های پرداخت آنلاین، قربانی این جرم می شوند. متاسفانه بسیاری از این افراد، به دلیل ناآگاهی یا اعتماد بیش از حد، خسارات سنگینی را متحمل می شوند.

هدف این مقاله ارائه اطلاعات جامع و کاربردی برای مردم عادی است تا بدانند چگونه می توانند از کلاهبرداری اینترنتی پیشگیری کنند، در صورت وقوع چه اقداماتی لازم است، چه مواد قانونی در این زمینه وجود دارد و چگونه یک وکیل متخصص می تواند در این مسیر یاری رسان باشد.

کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

کلاهبرداری اینترنتی به هرگونه اقدام متقلبانه گفته می شود که از طریق اینترنت، شبکه های اجتماعی، سایت ها یا اپلیکیشن ها انجام گیرد و هدف آن تصاحب مال یا اطلاعات محرمانه افراد باشد.

انواع رایج کلاهبرداری اینترنتی در ایران

1. فیشینگ (Phishing): ایجاد صفحات جعلی بانکی یا پرداخت آنلاین برای سرقت اطلاعات کارت بانکی.

2. فروشگاه های اینترنتی تقلبی: فروش کالاهای بی کیفیت یا ارسال نکردن کالا پس از دریافت وجه.

3. کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی: تبلیغ کالا یا خدمات در اینستاگرام و تلگرام بدون هویت مشخص.

4. ایمیل و پیامک های جعلی: اعلام برنده شدن در قرعه کشی یا دریافت جایزه برای فریب کاربران.

5. صرافی ها و سایت های ارز دیجیتال غیرمجاز: دریافت پول از کاربران بدون تحویل ارز یا مسدود کردن حساب.

6. کلاهبرداری با اپلیکیشن های جعلی: طراحی نرم افزارهای شبیه بانک یا صرافی برای سرقت اطلاعات.

بیشتر بدانیم: چه کلاهبرداری هایی در تجارت الکترونیک ممکن است اتفاق بیفتد؟

چرا پیشگیری از کلاهبرداری اینترنتی اهمیت دارد؟

• بازگرداندن اموال پس از وقوع جرم همیشه ساده نیست.

• کلاهبرداران اینترنتی اغلب هویت خود را پنهان می کنند.

• روند رسیدگی به پرونده های جرایم اینترنتی در دادسرا و دادگاه ممکن است طولانی باشد.

• با رعایت چند نکته ساده، احتمال گرفتار شدن در این دام ها به شدت کاهش می یابد.

مطالعه مقاله برای جلوگیری از کلاهبرداری چه باید کرد؟ پیشنهاد  می شود.

مواد قانونی مهم در زمینه کلاهبرداری اینترنتی

ماده 13 قانون جرایم رایانه ای

«هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا داده های دیگری برداشت کند، علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی

«کلاهبرداری رایانه ای علاوه بر رد مال به حبس از یک تا سه سال و جزای نقدی محکوم خواهد شد.»

ماده 741 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

در خصوص دسترسی غیرمجاز به داده ها و سوءاستفاده از آنها، مجازات حبس و جزای نقدی پیش بینی شده است.

این مواد قانونی نشان می دهد که کلاهبرداری اینترنتی جرم انگاری شده و برای مرتکبان، مجازات کیفری در نظر گرفته شده است.

راه های جلوگیری از کلاهبرداری اینترنتی

1. بررسی اعتبار سایت یا فروشگاه

• استفاده از نماد اعتماد الکترونیکی

• وجود شماره تماس ثابت و آدرس مشخص

• بررسی سابقه فعالیت و رضایت مشتریان

2. دقت در پرداخت های آنلاین

• استفاده از درگاه های پرداخت معتبر و رسمی متصل به شبکه شاپرک

• پرهیز از کلیک روی لینک های ناشناس ارسال شده در پیامک یا ایمیل

• بررسی دقیق آدرس اینترنتی صفحه پرداخت

3. امنیت اطلاعات بانکی

• عدم ذخیره رمز کارت در مرورگر یا گوشی

• استفاده از رمز دوم پویا

• تغییر دوره ای رمز کارت و حساب

4. مراقبت در شبکه های اجتماعی

• اعتماد نکردن به فروشندگان بدون سابقه مشخص

• بررسی صفحات فروش قبل از پرداخت

• پرهیز از ارسال پیش پرداخت سنگین بدون اطمینان کافی

5. امنیت نرم افزاری

• به روزرسانی مرتب سیستم عامل و مرورگر

• استفاده از آنتی ویروس معتبر

• عدم نصب اپلیکیشن های ناشناس خارج از مارکت های رسمی

جدول مقایسه کلاهبرداری اینترنتی و کلاهبرداری سنتی

مراحل قانونی شکایت از کلاهبرداری اینترنتی

1. جمع آوری مدارک:
   پیامک ها، رسید واریز، اسکرین شات از صفحات جعلی، مکاتبات و…

2. مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای تهران یا محل سکونت:
   شکواییه تنظیم و ثبت می شود.

3. تحقیقات مقدماتی:
   پلیس فتا اطلاعات لازم را بررسی و مستندات فنی جمع آوری می کند.

4. صدور کیفرخواست:
   در صورت کافی بودن دلایل، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود.

5. صدور حکم دادگاه:
   بر اساس قانون، قاضی حکم مجازات و رد مال صادر می کند.

وظایف وکیل در پرونده های کلاهبرداری اینترنتی

• مشاوره تخصصی به شاکی یا متهم

• تنظیم شکواییه یا لایحه دفاعیه بر اساس قوانین مرتبط

• حضور در جلسات بازپرسی و دادگاه

• استناد به مواد قانونی و رویه قضایی برای اثبات جرم یا دفاع از متهم

• پیگیری برای بازگرداندن اموال از دست رفته

سوالات پر تکرار کاربران

سوال 1: اگر به اشتباه اطلاعات کارت بانکی را در یک سایت جعلی وارد کنیم، چه اقدامی فوری لازم است؟

پاسخ وکیل پایه یک دادگستری (حسن اسماعیلی):
اولین اقدام، مسدود کردن کارت بانکی از طریق تماس با بانک است. سپس با در دست داشتن مستندات (پیامک برداشت وجه یا اسکرین شات صفحه جعلی) به دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه کنید. سرعت عمل می تواند در برخی موارد منجر به بازگرداندن وجه شود.

سوال 2: آیا خرید از صفحات اینستاگرامی بدون نماد اعتماد قانونی است؟

پاسخ وکیل:
خیر، فعالیت های تجاری بدون مجوز و نماد اعتماد الکترونیکی، اعتبار قانونی لازم را ندارند. در صورت بروز کلاهبرداری، پیگیری دشوارتر خواهد بود. همیشه توصیه می شود از فروشگاه های دارای نماد اعتماد خرید کنید.

سوال 3: چگونه می توانیم از صحت یک درگاه پرداخت مطمئن شویم؟

پاسخ وکیل:
حتما باید آدرس درگاه با https://shaparak.ir یا زیر دامنه های رسمی آن شروع شود. هر آدرس مشکوک با حروف اضافی یا شباهت به این دامنه، احتمال جعلی بودن دارد.

سوال 4: اگر کالا یا خدمات خریداری شده از اینترنت ارسال نشد، چه باید کرد؟

پاسخ وکیل:
ابتدا با فروشنده مکاتبه کنید. در صورت عدم پاسخ یا امتناع، با مستندات (رسید پرداخت، پیامک ها و…) شکایت خود را در دادسرای جرایم رایانه ای یا سازمان تعزیرات ثبت کنید.

جمع بندی

کلاهبرداری اینترنتی خطری واقعی برای کاربران ایرانی است و تنها با افزایش آگاهی و رعایت نکات امنیتی می توان از آن جلوگیری کرد. قانون ایران به صراحت این جرم را تعریف کرده و برای مرتکبان مجازات در نظر گرفته است، اما همان طور که گفته شد، پیشگیری بسیار آسان تر از پیگیری است.

در صورت وقوع چنین جرایمی، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص در حوزه جرایم رایانه ای بهترین گزینه است. آقای حسن اسماعیلی، وکیل پایه یک دادگستری با بیش از 20 سال سابقه، با دانش و تجربه در پرونده های جرایم اینترنتی، آماده ارائه مشاوره و خدمات تخصصی به هموطنان عزیز است.

اگر شما یا اطرافیانتان درگیر پرونده‌ای با چنین موضوعی هستید، مشاوره با یک وکیل کلاهبرداری در تهران می‌تواند روند قضایی را بسیار بهتر و سریع‌تر پیش ببرد.

همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، هم‌اکنون می‌توانید از طریق چت زنده (دکمه چت) در گوشه پایین سمت راست سایت با ما در ارتباط باشید تا شما را به وکیل مربوطه متصل کنند.

برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید: (ما الان آنلاین هستیم)

برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید

نویسنده: جناب آقای حسن اسماعیلی
وکیل پایه یک دادگستری با بیش از ۲۰ سال سابقه / کارشناس ارشد حقوق خصوصی