این مطلب حقوقی توسط 
وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است.
فهرست مطالب
مقدمه
یکی از پرچالشترین پروندههایی که به دفاتر وکالت ارجاع داده میشود، شکایت از کلاهبرداران است. بسیاری از شاکیان، به دلیل اشتباهات ساده اما مهم در مراحل ابتدایی، فرصت اثبات حق خود یا دریافت خسارت را از دست میدهند. در این مطلب، پنج اشتباه رایج مردم در شکایت از کلاهبرداری را برایتان توضیح میدهم تا با آگاهی، مسیر قانونی درست را طی کنید.
اشتباه اول: نداشتن مدارک کافی برای اثبات کلاهبرداری
بسیاری از افراد صرفاً با یک ادعا یا پیامک یا تماس، شکایت تنظیم میکنند، اما بدون سند مکتوب، قرارداد، فیش بانکی یا شاهد معتبر، امکان اثبات کلاهبرداری وجود ندارد.
چرا این اشتباه مهم است؟
طبق ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی، بار اثبات دعوی بر عهده مدعی است. اگر نتوانید با مدرک ثابت کنید که فریب خوردهاید و مالی از شما برده شده، شکایت رد میشود.
راهحل چیست؟
پیش از شکایت، همه مستندات موجود را جمعآوری و فهرست کنید:
-
قرارداد یا قولنامه
-
رسیدهای پرداخت (بانکی، حواله، فیش واریز)
-
پیامک یا چت
-
شهادت افراد حاضر در معامله
اشتباه دوم: شکایت در مرجع اشتباه (دادگاه به جای دادسرا)
بسیاری از افراد شکایت کلاهبرداری را اشتباهی در دادگاه حقوقی مطرح میکنند، در حالی که کلاهبرداری، جرم است و باید در دادسرا رسیدگی شود.
| مرجع رسیدگی | نوع رسیدگی |
|---|---|
| دادسرا (دادستانی) | شکایت کیفری: پیگیری جرم کلاهبرداری و مجازات |
| دادگاه حقوقی | دعاوی مالی مانند مطالبه پول یا فسخ قرارداد |
راهحل چیست؟
برای رسیدگی به جرم کلاهبرداری، شکایت را مستقیماً در دادسرای محل وقوع جرم تنظیم کنید.
اشتباه سوم: انتخاب عنوان اشتباه برای شکایت (مثلاً “خیانت در امانت” به جای “کلاهبرداری”)
گاهی افراد، بدون مشورت حقوقی، شکایت خود را با عنوان نادرست مطرح میکنند. این کار باعث اطاله دادرسی یا رد شکایت میشود.
تفاوت چیست؟
| عنوان | تعریف | عنصر اصلی |
|---|---|---|
| کلاهبرداری | فریب و بردن مال دیگری | سوءنیت و حیله |
| خیانت در امانت | سوءاستفاده از مالی که به امانت سپرده شده | اعتماد و تصاحب |
| فریب در معامله (تدلیس) | پنهان کردن عیب کالا یا دروغ در معامله | سکوت یا دروغ مؤثر |
راهحل چیست؟
حتماً پیش از شکایت، با یک وکیل کیفری مشورت کنید تا عنوان جرم به درستی مشخص شود.
اشتباه چهارم: اعتماد به توافقات خارج از دادگاه با کلاهبردار
برخی قربانیان، با فشار کلاهبردار یا واسطهها، حاضر میشوند شکایت را پس بگیرند یا به توافق غیررسمی برسند.
خطر چیست؟
در اکثر موارد، کلاهبردار مجدداً متواری شده و نه پول را پس میدهد، نه پاسخگوست. پس گرفتن شکایت، کار را برای پیگیری قانونی سخت میکند.
راهحل چیست؟
تا زمانی که وجه کامل پرداخت نشده و توافق در دفترخانه رسمی یا دادگاه ثبت نشده، از انصراف از شکایت خودداری کنید.
اشتباه پنجم: تأخیر در شکایت یا از بین بردن شواهد
شاکیان گاهی برای حفظ آبرو یا امید به بازگشت پول، ماهها یا حتی سالها صبر میکنند. اما زمان، نقش کلیدی در موفقیت پرونده دارد.
آثار تأخیر:
-
فراموشی یا نابودی مدارک
-
مرگ یا تغییر محل اقامت شاهدان
-
دسترسی نداشتن به متهم
-
از بین رفتن اثر جرم
راهحل چیست؟
بلافاصله پس از کشف فریب، شکایت کتبی تنظیم و در دادسرا ثبت کنید و اسناد را ذخیره و کپی کنید.
جدول خلاصه: پنج اشتباه رایج و راهکارهای پیشنهادی
| اشتباه رایج | پیامد | راهحل و توصیه وکیل |
|---|---|---|
| نداشتن سند معتبر | رد شکایت | جمعآوری اسناد، رسید و شاهد |
| مراجعه به دادگاه حقوقی | رد صلاحیت یا اطاله دادرسی | شکایت را در دادسرا مطرح کنید |
| استفاده از عنوان اشتباه | انحراف مسیر پرونده | انتخاب صحیح عنوان با کمک وکیل |
| توافق شفاهی با کلاهبردار | تکرار خسارت و فرار متهم | توافق رسمی فقط با دریافت کامل وجه |
| تأخیر در شکایت | نابودی شواهد | اقدام سریع حقوقی، ثبت شکایت در دادسرا |
مواد قانونی مهم در شکایت از کلاهبرداری
| ماده قانونی | توضیح |
|---|---|
| ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری | کلاهبردار به حبس از یک تا هفت سال و رد مال محکوم میشود. |
| ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی | اثبات هر دعوی بر عهده مدعی است. |
| ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری | جرم در دادسرای محل وقوع جرم قابل رسیدگی است. |
| ماده ۲۱۹ قانون مدنی | عقود لازمالاجرا هستند مگر اینکه ابطال شوند. |
پرسش پرتکرار کاربران
❓ اگر کلاهبردار در خارج از کشور باشد، میتوان شکایت کرد؟
پاسخ آقای حسن اسماعیلی، وکیل پایه یک دادگستری:
بله، حتی اگر کلاهبردار در خارج از کشور باشد، شما میتوانید در ایران شکایت کیفری ثبت کنید.
در این موارد، دادسرا میتواند دستور جلب بینالمللی (اینترپل) صادر کند. همچنین اگر پول از حساب داخل ایران منتقل شده باشد، امکان توقیف حسابها و اموال داخلی وجود دارد. اقدام سریع و دقیق بسیار مهم است. بهتر است در این نوع پروندهها حتماً با وکیل مجرب مشورت کنید.
جمعبندی
شکایت از کلاهبرداران یک مسیر قانونی حساس و پیچیده است. با پرهیز از ۵ اشتباه بالا، میتوانید روند شکایت را اصولی، سریع و موفق طی کنید. توصیه اکید ما این است که:
✅ از همان ابتدا با وکیل مشورت کنید
✅ مدارک کامل جمعآوری شود
✅ مسیر قانونی بهدرستی طی شود
همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، هماکنون میتوانید از طریق چت زنده (دکمه چت) در گوشه پایین سمت راست سایت با ما در ارتباط باشید تا شما را به وکیل مربوطه متصل کنند.
برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید: (ما الان آنلاین هستیم)
پرونده های شاخص موفق وکلای پایه یک دادگستری در گروه وکلای بزرگمهر
برای مشاهده لیست پرونده های موفق گروه وکلای بزرگمهر، به لینک زیر مراجعه کنید:
لیست پرونده های موفق گروه وکلای بزرگمهرنویسنده: جناب آقای حسن اسماعیلی
وکیل پایه یک دادگستری با بیش از ۲۰ سال سابقه / کارشناس ارشد حقوق خصوصی
